„Senior = Junior”

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lipnicy Murowanej wraz z Uniwersytetem Trzeciego Wieku działającym przy Podgórskim Stowarzyszeniu Kulturalno-Społecznym w Lipnicy Murowanej od 15 marca 2017r. do 31 grudnia 2017r. realizował projekt socjalny „Senior = Junior – Rozwój i wzmocnienie aktywności i samodzielności życiowej osób starszych oraz ich integracja z dziećmi i młodzieżą”. Realizacja projektu możliwa była dzięki dofinansowaniu Wojewody Małopolskiego. Głównym celem projektu było zaspokojenie potrzeb społecznych seniorów zamieszkałych na terenie Gminy Lipnica Murowana oraz przeciwdziałanie zagrożeniom społecznym, przede wszystkim wykluczeniu społecznemu, osamotnieniu oraz izolacji. Nad realizacją projektu czuwał kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej – Maria Kurek, prezes Uniwersytetu Trzeciego Wieku – Maria Lubańska oraz pracownicy socjalni – Mariusz Dudziak i Dorota Kurek. Partnerami projektu byli: Podgórskie Stowarzyszenie Kulturalno-Społeczne, Zespół Szkół w Lipnicy Murowanej, Zespół Szkół w Rajbrocie, Przedszkole Samorządowe w Lipnicy Murowanej, Przedszkole Samorządowe w Rajbrocie, Urząd Gminy w Lipnicy Murowanej oraz Gminny Dom Kultury w Lipnicy Murowanej. Beneficjentami projektu zostało 60 osób powyżej 50 roku życia oraz 24 uczniów z Zespołów Szkół w Lipnicy Murowanej i Rajbrocie. Zainteresowanie projektem było bardzo duże, szczególnie formami działań wymagającymi wzmożonej aktywności fizycznej. Frekwencja na poszczególnych zajęciach również była zadowalająca.

Projekt zapoczątkowały działania promocyjne, w ramach których zaprojektowano i wykonano 200 sztuk ulotek oraz 50 sztuk plakatów, które rozpowszechniono na terenie Gminy Lipnica Murowana. W dniu 12 kwietnia rozpoczęły się zajęcia gimnastyczno-rehabilitacyjne prowadzone przez fizjoterapeutę na sali gimnastycznej Zespołu Szkół w Lipnicy Murowanej. Zrealizowano 11 godzin zajęć dla beneficjentów projektu zamieszkałych w miejscowościach Lipnica Murowana, Lipnica Górna, Lipnica Dolna i Borówna. Dla mieszkańców Rajbrotu zorganizowano odrębne zajęcia gimnastyczno-rehabilitacyjne na sali gimnastycznej Zespołu Szkół w Rajbrocie, które rozpoczęły się 23 maja. Zajęcia te również obejmowały łącznie 11 godzin. Cieszyły się one dużą frekwencją. Oprócz ćwiczeń na karimatach i materacach beneficjenci mogli również spróbować swoich sił w ćwiczeniach z piłkami gimnastycznymi. Zajęcia te z pewnością wpłynęły na poprawę zdrowia i kondycji psychofizycznej wielu osób, zwłaszcza cierpiących na schorzenia reumatologiczne czy ortopedyczne.

W ostatni czwartek kwietnia odbył się wykład „Komunikacja interpersonalna – werbalna i niewerbalna oraz integracja międzypokoleniowa” prowadzony przez pracownika socjalnego GOPS-u. Wykład miał charakter integracyjny seniorów z młodzieżą. W jego trakcie omówiono m.in. style komunikacji oraz odpowiadające im style temperamentu. Przedstawione zostały rodzaje komunikowania niewerbalnego, tj. zachowania związane z ruchami ciała, fizyczne cechy organizmu, dotyk, ruchy dłoni poprzedzające uścisk ręki w geście powitania, cechy parasegmentalne czy proksemika,. Zaprezentowane zostały ponadto sposoby trzymania własnych dłoni, pozycje nóg w czasie siedzenia oraz spojrzenia i ich znaczenia. Na wielu przykładowych fotografiach przedstawiono i omówiono najważniejsze postawy. Zajęcia wykładowe zgromadziły dużą liczbę słuchaczy, którzy poznali sekrety skutecznej komunikacji werbalnej i niewerbalnej.

W dniu 3 maja niektórzy beneficjenci projektu wraz z przewodnikiem udali się na pieszą wycieczkę do pomnika przyrody „Kamienie Brodzińskiego”, na pograniczu Lipnicy Górnej i Rajbrotu. Część osób zabrała ze sobą kijki trekkingowe. Wyprawa wspaniałymi ścieżkami przyrodniczymi pozwoliła beneficjentom zrelaksować się, zapomnieć o problemach dnia codziennego, a także nabrać nowych sił witalnych. Na zakończenie uczestnicy wycieczki znaleźli okazję do wspólnego grillowania i śpiewania.

W dniu następnym dla beneficjentów projektu odbyły się zajęcia wykładowo-warsztatowe, które prowadził psycholog Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Bochni. Zajęcia pt. „Senior w rodzinie i społeczeństwie – problemy psychospołeczne oraz potrzeby seniorów” wzbogacone były słowami wsparcia i otuchy ze strony pani psycholog. Wykład obfitował w kwestie dotyczące pojawiających się w okresie starości problemów natury psychicznej i społecznej oraz sposobów zapobiegania im. Przedstawione zostały również kwestie dotyczące potrzeb występujących u ludzi w wieku podeszłym oraz podstawowe kryzysy w okresie starości. Zajęcia z głębokim przekazem emocjonalnym z pewnością zapadły w pamięci wielu beneficjentom.

W miesiącu maju Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lipnicy Murowanej opracował i udostępnił prawie 80-stronicowy „Informator dla seniorów i ich rodzin”. Informator wydrukowano w nakładzie 70 egzemplarzy. Zawarto w nim informacje na temat pomocy udzielanej przez GOPS w Lipnicy Murowanej, w tym świadczeń pieniężnych i niepieniężnych, pomocy żywnościowej w ramach „Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa 2014-2020”, specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku pielęgnacyjnego, a także innych form pomocy na rzecz seniorów w postaci zakładu opiekuńczo-leczniczego, dodatku pielęgnacyjnego oraz parafialnego Caritasu. Znalazły się w nim również informacje dotyczące ulg i uprawnień przysługujących seniorom, w tym w ramach Ogólnopolskiej Karty Seniora, uprawnienia do zwolnień od opłat abonamentu radiowo-telewizyjnego, ulgi na przejazdy środkami komunikacji publicznej, dofinansowania ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) oraz informacje na temat legitymacji osoby niepełnosprawnej.

W dniach 22-23 maja w przedszkolach gminnych odbyły się spotkania chętnych beneficjentek z dziećmi. Działanie pn. „Kufer pełen bajek” polegało na rozmowach seniorów z dziećmi, czytaniu bajek i baśni z wartościowymi i pouczającymi morałami. Znalazły się wśród nich m.in. opowiadania z serii „Kicia Kocia” oraz przygody żółwia Franklina. „Kufer pełen bajek” spotkał się z dużym zainteresowanie wśród przedszkolaków, którzy aktywnie włączali się w dyskusje z seniorkami.

Dnia 25 maja starsi beneficjenci projektu mieli okazję wysłuchać wykładu „Style życia i wartości w życiu seniorów”, prowadzonego przez pracownika socjalnego GOPS-u. Na wykładzie poruszono kwestie związane z preferencjami aksjologicznymi osób starszych, w tym wartościami religijnymi. Omówiono czynniki wpływające na pomyślne i optymalne starzenie się oraz sposoby „oswojenia” starości. Przedstawiono style życia seniorów, wśród których znalazł się styl całkowicie bierny, domocentryczny, aktywny ruchowo i społecznie, pobożny oraz edukacyjny. Zaprezentowane zostały również wyniki badań dotyczących hierarchii wartości trzech pokoleń (dziadków, rodziców, wnuków).

W Dzień Dziecka odbył się z kolei „Międzypokoleniowy test wiedzy ogólnej”, w którym udział wzięli seniorzy oraz młodzież. Test składał się z 30 pytań z takich dziedzin, jak: geografia, język polski i angielski, matematyka, historia, filmy i seriale, sport, motoryzacja, rośliny i zwierzęta oraz wiedza ogólna (w tym dotycząca Gminy Lipnica Murowana). Uczestnicy testu musieli wskazać m.in. liczbę województw w Polsce czy gminy sąsiadujące z Gminą Lipnica Murowana. Pomocna w teście okazała się możliwość wyboru poprawnej odpowiedzi spośród czterech możliwych. Każdy uczestnik testu otrzymał nagrodę w formie pendrive’a (dla seniorów) lub powerbanka (dla młodzieży).

W pierwszy wtorek miesiąca czerwca kolejna grupa beneficjentów projektu udała się z przewodnikiem na pieszą wycieczkę do Bacówki „Biały Jeleń” w Iwkowej. Podczas wycieczki uczestnicy mieli okazję do wspólnych rozmów, wymiany doświadczeń czy grillowania w szałasie. Wyprawa pięknymi przyrodniczymi trasami stanowiła dla beneficjentów odskocznię od codzienności i umożliwiła właściwy wypoczynek.

Kolejnym działaniem w ramach projektu była wystawa prac i wytworów artystycznych beneficjentów projektu, która odbyła się w dniach 13-14 czerwca w siedzibie zarządu Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Wystawa zatytułowana „Seniorzy mają talent” obfitowała we wspaniałe i niezwykle czasochłonne prace, które niejednokrotnie zapierały dech w piersiach. Znalazły się wśród nich wytwory świąteczne (z okresu Wielkanocy, Niedzieli Palmowej czy Bożego Narodzenia), ceramiczne, krawieckie, hafciarskie, malarskie, fotograficzne, a także inne wyroby ręczne. Były dekoracje z drewna oraz skorupki jajka, haftowane i wyszywane serwetki, aniołki, rękawiczki, szaliki, kwiatki, wspaniałe portrety, pejzaże, obrazy i malowidła, a także profesjonalne fotografie ze spacerów i wycieczek.

Dnia 22 czerwca odbył się wykład „Prawo dla seniora”, który poprowadzony został przez radcę prawnego z Kancelarii Radcowsko-Adwokackiej w Bochni. Podczas wykładu omówione zostały najważniejsze kwestie dotyczące praktycznych aspektów prawa spadkowego, ochrony prawnej osoby starszej i niepełnosprawnej, bezpiecznych finansów seniora, zagrożeń związanych z zaciąganiem pożyczek i kredytów, pułapek w umowach finansowych, uprawnień konsumentów, a także praw seniora w kontaktach z urzędami administracji publicznej. Wartościowe zajęcia umożliwiły seniorom nabycie przydatnej wiedzy, którą mogą wykorzystać z powodzeniem w życiu codziennym.

W ostatni czwartek miesiąca czerwca pracownik socjalny Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lipnicy Murowanej przeprowadził dla seniorów wykład pt. „Czas wolny seniorów”. Podczas zajęć, celem ich urozmaicenia oraz wykorzystania wolnego czasu na wesoło, zaprezentowano seniorom cztery kabarety. Lipiec i sierpień to miesiące, w których odbywały się intensywne działania promocyjne projektu, polegające m.in. na rozwieszaniu plakatów, rozdawaniu ulotek, zamieszczaniu informacji o projekcie w lokalnych mediach.

Po wakacjach dla beneficjentów projektu, a mianowicie osób powyżej 50 roku życia, zorganizowano pięć wyjazdów na Krytą Pływalnię w Proszówkach. Wyjazdy odbyły się w miesiącu wrześniu, październiku oraz listopadzie. Zajęcia basenowe cieszyły się prawdopodobnie największą popularnością, gdyż listy obecności prawie zawsze były zapełnione. Zajęcia te były nie tylko okazją do relaksu w ciepłej wodzie, ale miały przede wszystkim charakter prozdrowotny.

W dniu 21 września w Zespole Szkół w Lipnicy Murowanej odbył się pokaz mody „Top Senior = Top Junior”, w którym czynny udział wzięli niektórzy beneficjenci projektu, tj. młodzież oraz dwie Panie z Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Lipnicy Murowanej. Podczas pokazu zaprezentowano różne rodzaje strojów. Skupiono się przede wszystkim na modzie z lat 50., 60. i 70., co było główną domeną strojów zaprezentowanych przez młodzież. Seniorki zaprezentowały strój wieczorowy, sportowy i wizytowy. Pokaz uzupełniono wyświetleniem wszystkim zgromadzonym osobom trzech filmów poruszających problematykę mody ówczesnych lat. Nie zabrakło również nastrojowej muzyki. Osoby zaangażowane czynnie w pokaz mody otrzymały na zakończenie ozdobne podziękowania. Na uwagę zasługiwało przede wszystkim duże zaangażowanie młodzieży, której kreatywność przekroczyła wszelkie granice.

W ostatni czwartek miesiąca września odbył się kolejny wykład pracownika socjalnego GOPS-u „Przeciwdziałanie przemocy wobec osób starszych”. Beneficjenci poznali różne definicje przemocy, w tym przemocy w rodzinie. Zaznajomili się z formami i objawami przemocy, a także faktami i mitami na temat przemocy. Poznali także cykl przemocy, składający się z trzech faz – narastania napięcia, wybuchu i miesiąca miodowego. Na wykładzie omówiono szeroko czynniki ryzyka przemocy w rodzinie, zabiegi manipulacyjne sprawców przemocy czy przyczyny pozostawania w związkach opartych na przemocy. Beneficjenci poznali ponadto podstawowe mechanizmy przemocy, takie jak zjawisko „prania mózgu”, syndrom wyuczonej bezradności, syndrom sztokholmski czy proces wiktymizacji. Poruszono kwestie związane z ageizmem, czyli dyskryminacją ze względu na wiek. Na wykładzie zaprezentowano również ciekawe statystyki związane ze zjawiskiem przemocy. Na zakończenie seniorzy mieli okazję zapoznać się z profilem psychospołecznym osoby starszej doznającej przemocy oraz sprawcy przemocy wobec osoby starszej, a także procedurą Niebieskiej Karty.

W dniu 19 października w Zespole Szkół w Lipnicy Murowanej w ramach projektu socjalnego „Senior = Junior” odbyły się dwa godzinne wykłady prowadzone przez trzech funkcjonariuszy policji oraz funkcjonariusza straży pożarnej. Beneficjenci projektu wysłuchali informacji na temat zagrożeń współczesnego świata, szczególnie dotyczących osób starszych i w podeszłym wieku. Policjanci zaznajomili zebrane osoby m.in. z rodzajami oszustw, w tym metodą „na wnuczka”, „na policjanta”, oszustwami finansowymi, a także sposobami zapobiegania im. Rozdali również wszystkim opaski odblaskowe, niezbędne dla osób poruszających się po drodze po zmierzchu poza obszarem zabudowanym. Funkcjonariusz straży pożarnej przedstawił zaś obowiązki kontroli stanu technicznego instalacji elektrycznych, gazowych, piorunochronnych, przewodów kominowych i wentylacyjnych. Omówił szczegółowo informacje dotyczące zatruć tlenkiem węgla (czadem). Zaprezentował ponadto działanie czujnika tlenku węgla. Po wykładach beneficjenci otrzymali czujniki tlenku węgla (jeden czujnik przypadający na jedną rodzinę).

Dwa dni później, tj. 21 października dla starszej grupy beneficjentów projektu zorganizowano atrakcyjną wycieczkę krajoznawczą. Seniorzy wybrali się do Muzeum Zamkowego w Pszczynie, gdzie korzystając z usługi przewodnika zwiedzali wnętrza XIX- i XX-wieczne, komnaty, salony, wystawy i galerie, a także zbrojownię. Mieli okazję obejrzeć Apartament Cesarza: sypialnię Cesarza i Cesarzowej, garderobę, gabinet i salon dębowy, a także wystawę stałą – „Salę Polską im. Księcia Józefa Poniatowskiego”. W drodze powrotnej z Pszczyny beneficjenci odwiedzili Muzeum Suchej Beskidzkiej, gdzie skorzystali z usług pięknej restauracji Kasper Suski. Po obejrzeniu wszelkich wystaw i zabytków seniorzy w godzinach wieczornych powrócili do swoich domów.

W dniu 26 października o godz. 16:00 w sali widowiskowej Domu Kultury w Lipnicy Murowanej odbyła się zabawa taneczna. W zabawie oprócz seniorów uczestniczyła młodzież z Zespołu Szkół w Lipnicy Murowanej i Rajbrocie. Zabawa rozpoczęła się od 2-godzinnych zajęć tanecznych prowadzonych przez instruktora tańca ze Studia Tańca „La Fiesta” w Raciborzu. Przy nastrojowej muzyce z lat 60., 70. i 80. uczestnicy poznali podstawowe kroki w tańcach, takich jak walc wiedeński czy walc angielski. Na uwagę zasługuje zaangażowanie wszystkich uczestników projektu. Tego wieczoru nie zabrakło osoby, która nie spróbowałaby swoich sił na parkiecie. Bardzo wartościowy kurs taneczny z pewnością zainspirował wiele osób do kontynuowania w przyszłości lekcji tańca.

Dnia 9 listopada starsza grupa beneficjentów projektu miała okazję wysłuchać prelekcji wygłoszonej przez proboszcza Parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Rajbrocie. Dotyczyła ona aspektów duchowości, religijności, sensu życia, śmierci. Bardzo głęboki przekaz dotyczący problemów natury egzystencjalnej pozwolił beneficjentom nabrać sił witalnych i duchowych, tak bardzo potrzebnych w życiu codziennym.

Z kolei 16 listopada odbyła się debata-dyskusja „Stop dyskryminacji i wykluczeniu społecznemu” z udziałem seniorów oraz młodzieży. Podczas debaty skupiono się na dyskryminacji osób starszych ze względu na wiek. Zgromadzone osoby miały możliwość wypowiedzenia zdań na temat okresu młodości i starości. Poszukiwały źródeł dyskryminacji/wykluczenia społecznego. Poznały również przejawy dyskryminacji, z jaką spotykają się na co dzień ludzie starsi. Skupiono się przede wszystkim na kilku obszarach dyskryminacji – w pracy, służbie zdrowia, pomocy społecznej, usługach finansowych, ubezpieczeniach, języku codziennym i języku mediów, transporcie publicznym, urzędach, ogólnie rozumianym życiu społecznym oraz w pozostałych dobrach i usługach). Podczas debaty zaprezentowano ciekawe rzeczywiste przypadki dyskryminacji, wypowiedzi osób dyskryminowanych oraz kluczowe statystyki w tym zakresie. Na zakończenie omówiono wspólnie konsekwencje dyskryminacji oraz wskazano obszary do poprawy.

Beneficjenci projektu mieli również okazję wysłuchać w dniu 23 listopada ciekawego wykładu prowadzonego przez panią dietetyk z Centrum Dietetycznego „Naturhouse” w Bochni. Zgromadzone na wykładzie osoby poznali m.in. zdrowe nawyki żywieniowe czy sposoby wzbogacania własnej diety. Wykład ten dla wielu osób stał się z pewnością inspiracją do zmiany osobistego menu żywnościowego.

Ostatnim planowanym zadaniem w ramach projektu „Senior = Junior” było spotkanie z beneficjentami, podsumowujące wszystkie działania, które odbyło się w dniu 19 grudnia w Pizzerii „Torino” w Lipnicy Murowanej. W spotkaniu uczestniczyli m. in.: Wójt Gminy Lipnica Murowana Tomasz Grmala, Przewodniczący Rady Gminy Stanisław Włodarczyk, Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Maria Kurek, prezes Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Lipnicy Murowanej Maria Lubańska. Podczas spotkania omówione zostały poszczególne działania projektowe, jak również zaprezentowane pamiątkowe zdjęcia. Spotkanie zostało uzupełnione dwudaniowym obiadem oraz deserem i ciepłymi napojami dla wszystkich zgromadzonych osób.

Podsumowując należy dodać, iż projekt socjalny „Senior = Junior” umożliwił integrację osób starszych z dziećmi i młodzieżą oraz pozwolił nabyć seniorom umiejętności prowadzenia zdrowego trybu życia, a także zwiększyć samodzielność w zakresie rozwiązywania problemów dnia codziennego. Działania projektu przyczyniły się do ukształtowania wśród dzieci i młodzieży pozytywnych postaw i zachowań wobec seniorów, a co za tym idzie do poprawy wizerunku osób starszych w środowisku. Poprzez projekt możliwa stała się również promocja i rozwój działalności Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Lipnicy Murowanej, którego funkcjonowanie jest tak bardzo istotne dla lokalnej społeczności.

PARTNERZY PROJEKTU

Oficjalny partner projektu: