Dnia 22 czerwca 2023r. weszły w życie przepisy prawne zmieniające ustawę z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Radykalna zmiana polega na zastąpieniu definicji „przemoc w rodzinie” definicją „przemoc domowa”, by nie stygmatyzować rodziny i nie wskazywać, że tylko tam dochodzi do aktów przemocy. Obok przemocy fizycznej, psychicznej i seksualnej, ustawa wprowadziła dwie kolejne formy przemocy – ekonomiczną i cyfrową. Ustawa zmieniająca wprowadziła również definicje osoby doznającej przemocy domowej oraz świadka przemocy domowej. Co istotne, małoletni będący świadkiem przemocy domowej uznawany jest za osobę doznającą przemocy domowej.
Ustawa wprowadziła działania podejmowane wobec sprawców przemocy domowej w formie programów psychologiczno-terapeutycznych. Takie rozwiązanie ma na celu wykształcenie u osób stosujących przemoc umiejętności samokontroli. W dalszym ciągu prowadzone będą programy korekcyjno-edukacyjne. Osoba stosująca przemoc domową, po skierowaniu przez zespół interdyscyplinarny do jednego z tych programów ma obowiązek zgłosić się do uczestnictwa w programie w ciągu 30 dni od dnia otrzymania skierowania, dostarczyć grupie diagnostyczno-pomocowej (która zastąpiła dotychczasową grupę roboczą) zaświadczenie o zgłoszeniu się, ukończyć program oraz dostarczyć w/w grupie zaświadczenie o ukończeniu programu. W przypadku niedostarczenia grupie diagnostyczno-pomocowej zaświadczenia o zgłoszeniu się do uczestnictwa w programie psychologiczno-terapeutycznym lub korekcyjno-edukacyjnym lub zaświadczenia o jego ukończeniu osoba stosująca przemoc domową popełnia wykroczenie, może zostać ukarana karą grzywny albo ograniczenia wolności – zgodnie ze zmianami w ustawie Kodeks wykroczeń.

Czytaj dalej Nowe regulacje prawne w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie →

Zjawisko przemocy, w tym przemocy domowej jest istotnym problemem społecznym. Przemoc domowa jest trudna do zdiagnozowania i rzadko ujawniana, przynosi ogromne szkody wszystkim osobom nim dotkniętym. Wpływa dezorganizująco na funkcjonowanie całej rodziny, zaburza prawidłowy rozwój dzieci, utrudnia adaptację do normalnych sytuacji społecznych. Wyzwala w osobach dotkniętych przemocą nieprawidłowe postrzeganie świata, brak zaufania do siebie i innych oraz wytworzenie nieprawidłowych mechanizmów adaptacyjnych.

Przemoc domowa rozumiana jest jako jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej.

Dlatego też Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lipnicy Murowanej zwraca się do mieszkańców tut. Gminy, jak również dzieci i młodzieży uczęszczających do klas 4-8 szkoły podstawowej w Publicznej Szkole Podstawowej w Lipnicy Murowanej oraz Rajbrocie z serdeczną prośbą o wypełnienie anonimowej ankiety, która pomoże w diagnozie zjawiska przemocy domowej na obszarze Gminy Lipnica Murowana, a tym samym w wypracowaniu skuteczniejszych sposobów przeciwdziałania jej. Jednocześnie będzie podstawą do opracowania „Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej i Ochrony Osób Doznających Przemocy Domowej”. Aby skutecznie pomagać potrzebna jest współpraca całej społeczności Gminy. Wobec tego uprzejmie prosimy o poważne potraktowanie ankiety i przemyślane odpowiedzi na zawarte w niej pytania.

Ankiety są w dwóch wersjach. Jedna dla osób dorosłych, druga dla dzieci i młodzieży – uczniów szkół podstawowych z klas 4-8. Serdecznie prosimy o poświęcenie chwili czasu na wypełnienie stosownej ankiety, która pomoże nam w diagnozie oraz wypracowaniu skutecznych metod przeciwdziałania przemocy.

Poniżej linki do ankiety:

ANKIETA NA TEMAT ZJAWISKA PRZEMOCY DOMOWEJ – WERSJA DLA DOROSŁYCH

ANKIETA NA TEMAT ZJAWISKA PRZEMOCY DOMOWEJ – WERSJA DLA DZIECI I MŁODZIEŻY

Przemoc w rodzinie nie jest nowym problemem we współczesnym świecie, ale jego eskalacja zatacza coraz szersze kręgi przyjmując nowe formy i powodując tragiczne, długofalowe skutki. Rozumiana jest ona jako zachowanie lub zaniechanie działania, wymierzone przez jednego z członków rodziny przeciwko pozostałym, naruszające prawa i dobra członków tej rodziny, a tym samym powodujące ich cierpienia i szkody. Zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie przemocą może być nie tylko powtarzające się zachowanie, ale nawet jednorazowy incydent. Jej charakterystyczną cechą jest brak równowagi sił pomiędzy osobą doznającą przemocy, a osobą stosującą przemoc, przy czym chodzi przede wszystkim o dysproporcje w zakresie wiary w siebie i własne możliwości, pozycji społecznej, wykształcenia, zarobków itp.

Co istotne, przemoc nie występuje wyłącznie w rodzinach z problemem alkoholowym. Może ona wystąpić w każdej rodzinie, niezależnie od statusu społecznego jej członków, wykształcenia czy wykonywanego zawodu. Istnieją pewne czynniki ryzyka sprzyjające występowaniu przemocy w rodzinie, do których zalicza się m.in. nadużywanie alkoholu, trudności finansowe i mieszkaniowe, bezrobocie, dziedziczenie wzorca przemocy z rodziny pochodzenia czy osobiste przekonania wynikające z obowiązujących w danym środowisku norm kulturowych i społecznych. Czynniki te zwiększają prawdopodobieństwo krzywdzenia członków rodziny.

Z badań wynika, iż rodziny z problemem alkoholowym są dwa razy bardziej narażone na przemoc w porównaniu z rodzinami, w których tego problemu nie ma. Alkohol zmieniając aktywność neuroprzekaźników w ośrodkowym układzie nerwowym redukuje zahamowania, wyzwalając zachowania agresywne i przemocowe. Prowadzi on do dysfunkcji kory mózgowej, głównie płata skroniowego, którego uszkodzenie przyczynia się do wystąpienia zaburzeń kontroli zachowań agresywnych. Z danych policji wynika, iż w 2017 roku funkcjonariusze podjęli ponad 76,2 tys. interwencji wobec osób, co do których istniało podejrzenie o stosowaniu przemocy w rodzinie. Ponad 60% wpośród tych osób w czasie interwencji policji było w stanie nietrzeźwym. Warto jednakże pamiętać, iż uzależnienie i przemoc to dwa problemy, wymagające odmiennych metod interwencji i oddziaływań.

Osoby krzywdzące swoich bliskich mogą stosować różne formy przemocy, tj. fizyczną, psychiczną, seksualną, ekonomiczną, a także zaniedbanie dotykające nie tylko dzieci, ale również osoby starsze. Cechą charakterystyczną przemocy jest jej cykliczność, na którą składają się trzy fazy: narastania napięcia, wybuchu oraz miesiąca miodowego. Warto jednakże nadmienić, iż to przede wszystkim od osoby doświadczającej przemocy zależy przerwanie tego „błędnego koła” przemocy. Im szybciej zostaną podjęte działania mające na celu przerwanie przemocy w rodzinie, tym mniej negatywnych konsekwencji może się ujawnić. Konsekwencje doznawania przemocy mogą być różne i nie zawsze muszą się objawić tuż po zaistnieniu przemocowego incydentu. Należą do nich m.in. obrażenia fizyczne, dolegliwości psychosomatyczne, zaburzenia emocjonalne czy zaburzenia zachowania.

W sytuacji przemocy w rodzinie interwencja, według polskiego prawa, podejmowana jest przez policjantów, pracowników socjalnych, członków gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, przedstawicieli oświaty, a także ochrony zdrowia. Każda z tych osób zobowiązana jest do podjęcia interwencji, jeżeli podczas wykonywania obowiązków zawodowych poweźmie informację o podejrzeniu stosowania przemocy w rodzinie.

Osoba doświadczająca przemocy potrzebuje wsparcia i pomocy z zewnątrz w procesie wychodzenia z przemocy. Pomocy takiej udzielają różni specjaliści zatrudnieni w różnych instytucjach/placówkach. Osoby z terenu tut. gminy doznające przemocy w rodzinie mogą liczyć na pomoc takich instytucji, jak m.in.:

• Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lipnicy Murowanej, Lipnica Dolna 25, 32-724 Lipnica Murowana, tel. 14 685 23 30, tel./fax 14 685 23 50;
• Punkt Informacji, Wsparcia i Pomocy dla Osób Dotkniętych Przemocą w Rodzinie w siedzibą w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Lipnicy Murowanej, Lipnica Dolna 25, 32-724 Lipnica Murowana, tel. 14 685 23 30, tel./fax 14 685 23 50;
• Prokuratura Rejonowa w Bochni, ul. Windakiewicza 9, 32-700 Bochnia, tel. 14 612 36 97, fax 14 612 37 67;
• Sąd Rejonowy w Bochni, ul Kościuszki 4, 32-700 Bochnia, tel.: 14 61 52 100, fax: 14 61 24 266;
• Komisariat Policji w Nowym Wiśniczu, ul Rynek 12, 32-720 Nowy Wiśnicz, tel. 14 612 87 97;
• Komenda Powiatowa Policji w Bochni, ul. Krakowska 39, 32-700 Bochnia, tel. 14 615 22 22, fax 14 615 22 44;
• Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Bochni, ul. Karolina 14D, 32-700 Bochnia, tel. 14 61 128 92 (czynny całodobowo).

Jeżeli doznajesz przemocy w rodzinie powiedz STOP! Pamiętaj, że nigdy nie jesteś sam/sama!

Przemoc jest zjawiskiem występującym w różnych kręgach społecznych. Przyjmuje ona wiele form: fizyczna, psychiczna, seksualna, mobbing, stalking i cyberstalking, cyberprzemoc. Wiele osób uwikłanych jest w przemoc zachodzącą w czterech ścianach rodzinnego domu, destabilizującą system rodzinny. Przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do życia i zdrowia oraz poszanowania godności osobistej, a władze publiczne mają obowiązek zapewnić wszystkim obywatelom równe traktowanie i poszanowanie ich praw i wolności.

Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w art. 2 pkt 2 określa przemoc jako jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych wpkt1, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. O przemocy możemy zatem mówić również w kontekście jednorazowego czynu, a nie tylko powtarzających się zachowań. Czytaj dalej Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie →